Okienko Liryczne

W „okienku lirycznym”, które będzie emitowane w radiu „Wilno” każdą sobotę, przedstawimy uwadze Państwa sylwetki współczesnych twórców poezji wileńskiej, zaprezentujemy ich twórczość. Usłyszycie Państwo relacje o twórczości autorów wileńskich jak też zagranicznych, w których twórczości Wilno i Wileńszczyzna zajmuje wiele miejsca.

„Okienko Liryczne” poświęcone pamięci poety i naukowca Aleksandra Sokołowskiego

12 lipca 202212 lipca 2022 Okienko Liryczne

Aleksander Sokołowski urodził się 26 lutego 1935 roku w miejscowości Nielidziszki w rejonie wileńskim. Ukończył Miednicką Szkołę Średnią, następnie Wileński Instytut Nauczycielski i Szawelski Instytut Pedagogiczny. Pracował na stanowiskach dyrektora szkoły, następnie wizytatora szkół w rejonie wileńskim.

Był wykładowcą na Wileńskim Uniwersytecie Pedagogicznym oraz na Uniwersitas Studiorum Polona Vilnensis w Wilnie.

Pedagog, poeta i naukowiec zmarł 30 czerwca br. w wieku 87 lat. Został pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu w Miednikach, nieopodal rodzimej miejscowości.

Autor wileński, Aleksander Sokołowski, za życia zaliczył 30 publikacji naukowych, książki z dziedziny pedagogiki i monografii. Wydał dziewięć tomików poetyckich: „Iskrzące się drzewo”, „Wiatraki historii”, „Kolce losu”, „Kontrasty”, „Podanie o zwrot ziemi”, „Dzierżawa”, „Pszczoły i ludzie”, „Umykające chwile”, „Maraton miłości. Erotyki”.

Był jednym z założycieli oraz niezmiennym aż do śmierci prezesem Republikańskiego Stowarzyszenia Literatów Polskich, powstałego w 2009 roku, a jako naukowiec należał do Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy, był również członkiem Związku Polaków Litwy, należał do Związku Pisarzy Litwy oraz Związku Literatów Polskich.

Wiersze autorstwa poety znalazły się w kilku antologiach, m.in.: „Sponad Wilii cichych fal”, „W stronę Wilna”, „Antologia Tysiąclecia” oraz w innych zbiorowych wydaniach.

W 2004 r. na IV Światowym Dniu Poezji w Warszawie pod patronatem UNESCO otrzymał nagrodę literacką.

„Kawalerski Krzyż Zasługi”, którym został odznaczony w 2021 roku, podsumował wieloletnią działalność społeczną śp. Aleksandra Sokołowskiego.

Natomiast jego pasją nade wszystko było pszczelarstwo, które uprawiał aż do śmierci na odzyskanej ojcowiźnie. Na podstawie obserwacji życia i zachowania się pszczół napisał tomik wierszy pt. „Pszczeli samorząd”.

Aleksander Śnieżko, wileński poeta, autor tekstów wielu piosenek oraz tłumacz, który w ciągu 20 lat był niezawodnym pomocnikiem w działaniach organizacyjnych zmarłego wieloletniego prezesa, najpierw Sekcji Polskich Literatów przy Związku Pisarzy Litwy, a następnie z oddaniem wspierał go w pracach na rzecz Republikańskiego Stowarzyszenia Literatów Polskich, o śp. Aleksandrze Sokołowskim powiedział, że „był łamaczem lodów”, mając tu na uwadze twardy charakter zmarłego oraz jego dążenia do osiągania celów, które pragnął natychmiast urzeczywistniać.

Wspomnienia o śp. poecie Aleksandrze Sokołowskim Okienko Liryczne uzupełnia prezentacją zbiorku „Maraton miłości”. Erotyki.

Treść zbiorku wskazuje na to, że, jak zaznacza Andrzej Dębkowski, polski poeta, krytyk literacki i wydawca, nie jest do końca książką o miłości, a podtytuł Erotyki to tylko pewien rodzaj emocjonalnego zaufania sobie i bliskości życia w zgodzie z naturą”. Reasumując krytyk konstatuje, że „miłosne uniesienia są tylko i wyłącznie odniesieniem do stanu duszy i tęsknotą za pewnym stanem umysłu, w jakim znaleźć się może każdy z nas.”

Wywiad z Aleksandrem Śnieżką – ludowym poetą Wileńszczyzny

1 maja 202212 lipca 2022 Okienko Liryczne

„Okienko Liryczne” z kolejnym gościem programu – Aleksandrem Śnieżką, wilnianinem, który jest jednym z najbardziej popularnych oraz owocnych autorów Wileńszczyzny. Aleksander Śnieżko jest poetą i autorem tekstów piosenek, wykonywanych przez kapele oraz zespoły działające w dobie obecnej na Ziemi Wileńskiej. Poeta ostatnio zasłynął również jako tłumacz poezji.

Jego przekład wierszy na język polski wielkiego rosyjskiego poety Siergieja Jesienina, który niedawno się ukazał, można zaliczyć do prac literackich zasługujących na uwagę. Wybór wierszy, który stanowi treść edycji jest zatytułowany „Mój Jesienin”. Książka została wydana w Polsce, z której treścią w niniejszym „Okienku Lirycznym” będzie możliwość się zapoznać z ust samego autora przekładu – Aleksandra Śnieżki.

Jako tłumacz poeta zadebiutował już przed kilkoma laty przekładając poezję znanego rosyjskiego poety Władimira Wysockiego na język polski. Wybór przełożonych wierszy nosi tytuł „Płonące żagle”.

Aleksander Śnieżko to empatyczny i pozytywnie nastawiony do życia autor, który w rymach opisuje świat według własnego odczucia. Dotychczas wydał czternaście zbiorków poetyckich, w tym dla dzieci i dla dorosłych o tematyce lirycznej i patriotycznej jak też religijnej.

Twórczość Aleksandra Śnieżki obecna jest też w kilku antologiach, w tym wydanych w Polsce.

Ambitny i pracowity autor już za młodu wykazywał się niezwykłą perfekcją. Świadczą o tym odznaczenia, wśród nich Srebrny Medal za bardzo dobrą naukę, pracę i wzorowe zachowanie, który otrzymał w 1963 r. Był też najlepszym w swoim zawodzie w latach pracy w zakładzie „Wilma”.

W 2009 r. od władz Rzeczypospolitej Polskiej otrzymał odznakę honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej. Natomiast w 2019 r. od prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej – Złoty Krzyż Zasługi.

Sam poeta zapewnia, że ma jeszcze kilkadziesiąt rozmaitych dyplomów, podziękowań i wyróżnień za udział w konkursach i innych imprezach poetyckich, a optymistycznie nastawiony do przyszłości unikatowy Aleksander Śnieżko spodziewa się, że lista nagród jeszcze ostatecznie nie jest zamknięta…

Wspomnienia o Jadwidze Podmostko – znanej dziennikarce promującej twórczość wileńskich autorów

9 kwietnia 20228 kwietnia 2022 Okienko Liryczne

Jeszcze trudno w to uwierzyć, że śp. Jadwiga Podmostko już nie żyje. Dokładnie przed dwoma miesiącami cieszyła swoją obecnością krewnych, bliskich i swoich czytelników…

Urodzona w styczniu 1942 r. w roku bieżącym obchodziła swoje 80. urodziny.

Śp. Jadwiga Podmostko nie była poetką, ale niezwykłe zamiłowanie do pisania, które przerodziło się z biegiem lat w pasję, realizowała na łamach gazet i pism polskojęzycznych, ukazujących się na Litwie.

Bardzo wcześnie, gdyż będąc jeszcze uczennicą starszych klas Szkoły Średniej nr 19, obecnie Gimnazjum im. Władysława Syrokomli, rozpoczęła współpracę z redakcją „Czerwonego Sztandaru” (obecnie „Kuriera Wileńskiego”). W następne lata łączyła wyższe studia dziennikarskie w Mińsku z pracą w zakładzie przemysłowym, a w 1965 r. została przyjęta na etat dziennikarza w gazecie „Czerwony Sztandar”.

W 1995 r. objęła stanowisko redaktora naczelnego tygodnika rejonu wileńskiego „Przyjaźń”, obecnie „Tygodnik Wileńszczyzny” i kierowała zespołem redakcyjnym gazety do 2001 r. Po sześciu latach wróciła do „Kuriera Wileńskiego” najpierw na etet, a po wyjściu na emeryturę kontynuowała współpracę z gazetą aż do śmierci. Współpraca polegała przede wszystkim na przygotowywaniu do druku, ukazujacej się w gazecie „Strony Literackiej”. Na „Stronie Literackiej” zamieszczała artykuły dotyczące aktualnych wydarzeń o tematyce poetycko-literackiej, które miały miejsce na Wileńszczyźnie, jak również wiersze czy nawet próbki literackie napisane zarówno przez znanych, jak i początkujących autorów.

Bardzo ważnym dziełem śp. Jadwigi Podmostko było zapoczątkowanie i rokroczne wydawanie od szeregu lat Kalendarza Rodziny Wileńskiej.

Godne uwagi i przypomnienia jest także fakt o tym, że w 2005 r. Jadwiga Podmostko, pasjonująca się twórczością kolegi redakcyjnego Sławomira Worotyńskiego, odredagowała i przygotowała do druku zbiór jego poezji pt. „Złamana gałązka bzu”. Wileński poeta wywodzący się z Nowej Wilejki, był rówieśnikiem pani Jadwigi i gdyby żył, to w br. ukończyłby również 80. lat.

Za całokształt entyzjastycznej pracy w polskich mediach na Litwie śp. Jadwiga Podmostko za życia doczekała wielu nagród. Wśród nich: z okazji 50-lecia „Kuriera Wileńskiego” otrzymała od ministra kultury Rzeczypospolitej Polskiej Odznakę Honorową „Zasłużony Działacz Kultury”. W 2017 roku Jadwiga Podmostko została laureatką „Orlego Pióra” w konkursie organizowanym przez Związek Polaków na Litwie dla dziennikarzy polskich mediów ukazujących się na Litwie, a ostatnio otrzymała także Krzyż za Wolność i Niepodległość z Mieczami.

Cześć Jej pamięci!

Wspomnienia o Janie Koziczu – poecie wileńskim, „chłopaku z Żelaznej Chatki”

29 marca 20224 kwietnia 2022 Okienko Liryczne

Wspominając poetę należy zaznaczyć, że z zawodu był zecerem-drukarzem, którego dorobek twórczy liczy osiem tomików poetyckich oraz książki opowiadań pt. „Moja przyjaźń z przyrodą”.

O sobie mówił: „Jestem chłopakiem z Żelaznej Chatki”, a swoją poezję określał jako „pisanie po nocach dla uspokojenia umęczonego codziennym trudem drukarza, ducha”.

Śp. Jan Kozicz, wileński autor – poeta i prozaik, urodził się i mieszkał w Wilnie przy ul. Żelazna Chatka, obecnie ul. Geleżinė, w latach 1945-2021. Zmarł w wieku niespełna 76 lat – 21 kwietnia ubiegłego roku. Jest pochowany w Wilnie na Starej Rossie.

Wileński poeta i prozaik Wojciech Piotrowicz jako tłumacz liryki Pauliusa Širvysa

29 marca 202229 marca 2022 Okienko Liryczne

Paulius Širvys – litewski poeta, dziennikarz i redaktor urodził się w 1920 r. we wsi Padustėlis we wschodniej Litwie. Jego życiorys jest przesiąknięty na wskroś wydarzeniami, ponieważ poeta najpierw ukończył szkołę rolniczą, następnie uczył się w podoficerskiej szkole piechoty, podczas wojny walczył w szeregach Armii Czerwonej, dwukrotnie przebywał w niemieckiej niewoli. W 1945 r. został ciężko ranny i zwolniony ze służby. Po wojnie pracował w redakcjach różnych gazet i czasopism literackich, ukończył studia w moskiewskim Instytucie Literatury im. Gorkiego. Po studiach był korespondentem czasopism dla młodzieży Moksleivis i Genys. Był też marynarzem, a później sternikiem w Kłajpedzkiej Flocie Rybackiej. Zmarł w 1979 r. i jest pochowany na wileńskim Cmentarzu Antokolskim.

Za życia wydał 6 zbiorków poetyckich, a po Jego śmierci drukiem ukazało się nawet kilkanaście tomików, ale tomik pt. „Pociechy udziela nam pieśń”, o którym idzie mowa w programie radiowym, jest pierwszym wydaniem przełożonym na język polski. Przekładu dokonał Wojciech Piotrowicz – znany wileński poeta, prozaik i tłumacz.

Tomik zatytułowany „Pociechy udziela nam pieśń” został wydany w 2020 r. w Wilnie. Autorem ilustracji zamieszczonych w tej edycji jest cieszący się dobrą renomą malarz wileński – Czesław Połoński.

Wiersze, które stanowią treść wydanego zbiorku, pochodzą z książki „Ilgesys – ta giesmė”, wydanej w 1977 r.

„Okienko Liryczne” o Adamie Lizakowskim

18 marca 202218 marca 2022 Okienko Liryczne

Radio Wilno. „Okienko Liryczne”, w którym witając Światowy Dzień Poezji czytane są wiersze poetów polonijnych, mianowicie wiersze poety, prozaika otaz tłumacza Adama Lizakowskiego, który pochodzi z Polski, a mieszka w Stanach Zjednoczonych.

Tam pracuje jako wykładowca na wyższej uczelni, jest promotorem polskiej kultury w USA. Poeta i działacz dotychczas osiągnął wiele sukcesów twórczych oraz zawodowych, za owocną pracę twórczą na rzecz ojczyzny w swoim czasie został odznaczony Kawalerskim Krzyżem Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

Poeta prawie co roku odwiedza Wilno, by uczestniczyć w festywalu literacko-muzycznym „Maj nad Wilią”. A przed kilkoma laty Adam Lizakowski był gościem „Okienka Lirycznego”.

Dlatego wszystkich zaciekawionych zapraszamy do archiwum „Okienka Lirycznego” na stronie internetowej Radia Wilno, gdzie są zachowane rozmowy oraz prezentacje twórczości wszystkich gości naszej audycji.

Natomiast w dzisiejszej audycji będą czytane utwory z tomiku „Wiersze spod Krzywej Wieży”, w którym autor opiewa dzieje bardzo bliskiej jego sercu miejscowości, a jednocześnie i dzieje historyczne całej Polski, do której tęskni i często ją odwiedza.

W antologii wydanej w Polsce znalazły się wiersze wileńskich poetów

5 lutego 20225 lutego 2022 Okienko Liryczne

Antologia nosi tytuł „Wykroję sobie kawałek nieba” i została wydana w Słupsku, a dokładniej przez Starostwo Powiatowe w Słupsku w Polsce.

W tej edycji książkowej znalazły miejsce i są częścią treści wydania również wiersze poetów wileńskich.

W 360-stronicowym zbiorze ukazały się wiersze autorstwa: Józefa Szostakowskiego, Wojciecha Piotrowicza, Władysławy Kursevičienė z domu Orszewskiej, Teresy Markiewicz, Agnieszki Masalytė, Tamary Justyckiej, Daniela Dowejki oraz Alberta Bogdanowicza.

W antologii „Wykroję sobie kawałek nieba” zamieszczone są również wiersze Reginy Adamowicz, repatriantki z województwa nowogródzkiego, z graniczącego z rejonem solecznickim miasteczka Bieniakonie. O Reginie Adamowicz, poetce z kresowym rodowodem, już była mowa w poprzednich odcinkach audycji. Obecnie należy tylko uzupełnić, że w 2017 r. została uhonorowana odznaką „Zasłużony dla Kultury i Dziedzictwa Narodowego”. Całe swoje życie była związana z kulturą oraz ze smutkiem poinformować, że Regina Adamowicz już odeszła do Pana…

Oddając hołd Jej pamięci w toku audycji zabrzmi kilka wierszy autorstwa znakomitej kresowej poetki, które się ukazały w niniejszej antologii.

Poeta Aleksander Śnieżko podjął się tłumaczenia wierszy litewskich autorów na język polski

31 stycznia 202231 stycznia 2022 Okienko Liryczne

W poprzednim odcinku „Okienka Lirycznego” była możliwość zapoznać się z przekładem wierszy znanego rosyjskiego poety Siergieja Jesienina dokonanego przez Aleksandra Śnieżkę na język polski. W niniejszym odcinku wileński poeta i tłumacz prezentuje tłumaczenie na język polski wierszy litewskiego poety Justinasa Marcinkevičiusa.

Wileński poeta Aleksander Śnieżko jest jednym z najbardziej popularnych oraz najbardziej owocnych autorów na Wileńszczyźnie. Dotychczas wydał czternaście zbiorków poetyckich o tematyce lirycznej, religijnej i patriotycznej, w tym dla dorosłych i dzieci.

Poeta jest także autorem wielu tekstów przebojowych piosenek, wykonywanych przez kapele oraz zespoły działające na Wileńszczyźnie.

Za twórczą działalność jest niejednokrotnie odznaczony, w tym honorową odznaką Zasłużony dla Kultury Polskiej oraz nagrodzony Złotym Krzyżem Zasługi.

Poeta Aleksander Śnieżko zasłynął jako tłumacz rosyjskiej poezji

21 stycznia 202221 stycznia 2022 Okienko Liryczne

„Okienko Liryczne”, z kolejnym gościem programu Aleksandrem Śnieżkiem, wilnianinem, jednym z najbardziej popularnych oraz najbardziej owocnych autorów Wileńszczyzny, poetą i autorem tekstów piosenek, wykonywanych przez kapele oraz zespoły działające w dobie obecnej na Wileńszczyźnie. Poeta ostatnio zasłynął również jako tłumacz poezji.

Jego przekład wierszy na język polski wielkiego rosyjskiego poety Siergieja Jesienina, który niedawno się ukazał, można zaliczyć do prac literackich zasługujących na uwagę. Wybór wierszy, który stanowi treść edycji zatytułowany jest „Mój Jesienin”. Książka została wydana w Polsce, z której treścią w niniejszym „Okienku Lirycznym” będzie możliwość się zapoznać z ust samego autora przekładu – Aleksandra Śnieżki.

Twórczość Aleksandra Śnieżki obecna jest też w kilku antologiach, w tym wydanych w Polsce.

W 2009 r. od władz Rzeczypospolitej Polskiej otrzymał odznakę honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej. Natomiast w 2019 r. od prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej otrzymał Złoty Krzyż Zasługi.

Sam poeta zapewnia, że ma jeszcze kilkadziesiąt rozmaitych dyplomów, podziękowań i wyróżnień na konkursach i innych imprezach poetyckich, a optymistycznie nastawiony na przyszłość unikatowy Śnieżko spodziewa się, że lista nagród jest jeszcze ostatecznie nie zamknięta…

Radio Wilno. „Okienko Liryczne” o Janie Rychnerze

29 grudnia 202129 grudnia 2021 Okienko Liryczne

Radio Wilno. „Okienko Liryczne”, w którym czytane są wiersze Jana Rychnera, polskiego autora, urodzonego w Lublinie, natomiast korzenie poety wywodzą się z Wilna. W Wilnie na Rossie spoczywają jego przodkowie. Dlatego Wilno jest mu bardzo bliskie.

Do Wilna przybywa nie tylko, by odwiedzać groby krewnych, ale też i dlatego, aby brać czynny udział w spotkaniach poetyckich, które w ramach obchodów Światowego Dnia Poezji pod patronatem UNESCO mają miejsce w życiu literackim polskiego środowiska wileńskiego.

Autor z zawodu jest prawnikiem, mieszka w Warszawie i jest prezesem grupy literackiej „Nasza Twórczość” przy „Stowarzyszeniu Wspólnota Polska” oraz wiceprezesem II Warszawskiego Oddziału Stowarzyszenia Autorów Polskich.

Jan Rychner jako poeta zadebiutował w 2000 r. zbiorkiem pt. „Wiersze dla ciebie”. Natomiast w audycji czytane są wiersze o treści religijnej i patriotycznej z tomiku pt. „Ze źródła wody czystej”.

Dotychczas ukazało się już kilka książkowych edycji w tym także napisanych prozą.

W Polsce poeta aktywnie działa jako animator kultury, organizując wieczorki literackie w klubach oraz Domach Kultury. W 2011 r. przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego został odznaczony medalem „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.